Akdeniz Bölgesi ve Yemek Kültürü
ADANA
Yüksük çorbası: Adana halkının genellikle mantı çorbası dediği yüksük çorbası, nohut ve çeşitli baharatların yanı sıra ana malzemesi olan küçük mantı parçacıklarından yapılıyor. Yüksük çorbası Adana’nın en bilinen yöresel yemeklerinden biri tanesi olarak biliniyor.
Kamhi Çorbası: Kırmızı et ve buğdaydan hazırlanan kamhi çorbası, Adana’da genellikle düğünlerde ve mevlitlerde servis ediliyor.
Adana Kebap: Adana’nın ve Türkiye’nin en meşhur kebaplarından biri olan Adana kebabını diğer kebaplardan ayıran en önemli özelliği erkek koyun etinin satır ile kıyma haline getirilerek pul biber, biber salçası ve karabiber ile karılarak şişe geçirilmesidir. Adana kebabı, Adana seyahatinizde ilk olarak tadına bakılacak yemeklerin başında gelmektedir.
Şırdan Dolması: Sadece Adana’ya özel olan şırdan dolması, Adana’nın meşhur yemekleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Küçükbaş hayvanların midesinin bir bölümünden yapılan şırdan, genellikle kuzu etinden yapılmaktadır. Güzelce temizlenen midenin içerisine baharat, et ve pirinçten hazırlanan harcın doldurularak haşlanması ile yapılan şırdan Adana seyahatinde tadına bakılması gereken başka bir lezzet.
Analı-Kızlı: İrili ufaklı et ve bulgur harcından oluşan köftelerden ve salça sosundan yapılan analı kızlı çorbası, Adana’nın bilinen bir diğer lezzetlerinden.
Adana usulü içli köfte ( Kibbe ): Et, ceviz ve bulgurdan oluşan dış hamuru ve soğanla kavrulan kıyma ve baharatlardan oluşan içli köfteyi, Hatay, Adıyaman ve Gaziantep’te yapılan içli köftelerden ayıran en önemli özelliği, kızartılarak değil de haşlanarak servise hazır hale getirilmesidir. Adana usulü içli köfte bu özelliklerinden dolayı belki de Adana yemeklerinin en zahmetli yemeği durumundadır.
Babagannuş: Adana’nın meze kategorisinde bulunan bir diğer lezzeti olan babagannuş, soğan, patlıcan ezmesi ve biber gibi malzemeler kullanılarak yapılıyor.
Şalgam: Adana ve Türkiye’nin en meşhur içeceklerinden biri olan şalgam, Adana kebabı ile bütünleşmiş bir içecek olmanın yanı sıra şifalı olması, besleyici ve lezzetli olmasının yanı sıra sindirimi kolay olması nedeniyle de en çok tüketilen içecekler arasında bulunuyor.
ANTALYA
Enginarlı Girit Kebabı: Antalya’nın en bilinen lezzetlerinin ilk sırasında bulunan enginarlı Girit kebabı adından da anlaşılacağı üzere yunan adalarından Antalya’ya gelmiş bir yemek. Kuşbaşı et, enginar ve taze soğanla yapılan yemek Antalya’da tadılması gereken lezzetlerden birisi olarak çıkıyor karşımıza.
Hülüklü Çorba: Antalya’nın vazgeçilmez yemeklerinden biri olan hülüklü çorba, özellikle Alanya düğünlerinde sıkça rastladığımız lezzetlerdendir.
Cive Yemeği: Pirinç veya bulgur, biber, patlıcan ve domatesle yapılan cive yemeği kolay yapımı ve tadıyla Antalya’nın en sevilen sebze yemeklerindendir.
Finike Muz Tatlısı: Portakal suyu ve nişastayı karıştırıp dilimlenmiş muzların üzerine dökülmesi ve tereyağı konup, fırında pişirilmesi ile yapılan tatlı, Antalya’nın bilinen lezzetlerindendir.
BURDUR
Arabaşı çorbası: Un, tereyağı ve salçanın üzerine tavuk parçacıklarının didiklenmesi ile yapılan arabaşı çorbası, Türkiye’nin pek çok bölgesinde olduğu gibi Burdur’unda en sevilen çorbalı arasında bulunuyor.
Mürdümek Aşı: Burdur’un meşhur çorbalarından olan mürdümek aşı çorbası Burdur’un çeltik ilçesinde yetişen mürdümek adı verilen bakla türünden yapılıyor.
Haşhaşlı Ekmek: Burdur’un denemeniz gereken bölgesel tatlarından biri olan haşhaşlı ekmek, bol mayalı hamurların içerisine önceden hazırlanan şekerli haşhaşların yağla birlikte yufkaya sürülmesiyle yapılıyor.
Sarma Aşı: Burdur’un vazgeçilmez tatlarından olan sarma aşı ince köftelik bulgurun asma yapraklarının içine konularak yapıldığından dolayı bu ismi almıştır. Sarma aşı, ortaya hazırlanan siniden yenen Burdur’un geleneksel yemeklerinden bir tanesidir.
Burdur Şiş: Burdur’un tescil edilmiş tatlarından biri olan Burdur şiş, bölgede dağlarda otlayan kuzu ve keçi etinden yapılıyor.
Kabak Helvası: Burdur’un meşhur kabak helvası Burdur’da yetiştirilen sakız kabağından yapılıyor. Rendelenen kabakların süzüldükten sonra şeker ve limon suyu ile pişirilip üzerine badem dökülmesi ile hazır hale getiriliyor.
HATAY
Oruk ( İçli Köfte ): Türkiye’nin birçok ilinde yapılan oruk, içli köftenin Hatay’da yapılan bir çeşididir. Ana malzemesi ince bulgur olan oruk’u diğer illerden ayıran en önemli özelliği içinde bulunan dövülmüş ettir.
İskenderun Döneri: Türkiye’nin birçok yerinde tabelalarını gördüğünüz İskenderun dönerinin her ne kadar lezzeti tüm Türkiye’ye yayılmışsa da İskenderun’da çok farklı bir lezzet sunuyor. Lavaşa sarılan dönere asıl lezzetini veren özel sosu İskenderun dönerinin sonuna geldiğinizde lezzeti daha da artacak.
Fellah köftesi: Hatay yemeklerinin en önemlilerinden olan fellah köftesi oruk gibi ince bulgurla hazırlanıyor. Oruk’tan farkı etsiz ve özel bir sosa sahip olması.
Hatay usulü kâğıt kebabı: Kökeni Arap mutfağına dayanan Hatay usulü kâğıt kebabı Hatay mutfağının zenginliklerini ispatlar nitelikte. Kebabın yapımında kullanılan et, satır ile işleniyor ve kıyma haline getiriliyor. İçerisine maydanoz, sarımsak, biber ve domates ekleniyor böylece ortaya inanılmaz bir lezzet çıkıyor.
Belen Tava: Hatay’a giderseniz mutlaka denemeniz gereken yemeklerden bir tanesi olan belen tava, kuzu kuşbaşı, yeşilbiber, kapya biber, bol soğan, sarımsak, kekik ve pul biberden oluşan baharatların karışımından meydana gelen farklı bir lezzet olarak karşımıza çıkıyor.
Sembusak: Hatay’ın bir diğer lezzeti olan sembusak diğer adıyla kapalı pide, el ile açılan pide şekli verilen hamurun içine bol kıyma, soğan, kimyon ve yeşilbiber katılarak kapatılan hamurun pişirilmesiyle yapılıyor.
Bakla ezmesi: Hatay’ın en meşhur mezesi olan bakla ezmesi, baklaların suda bekletildikten sonra ezilerek içine tahin, limon suyu ve sarımsak eklenip karıştırılmasıyla ortaya çıkan bir lezzet.
Isparta
Top Tarhana: İçine katılan nohut ve salça nedeniyle diğer tarhana çorbalarından ayrılan top tarhana kış aylarında Isparta’nın sık pişirilen çorbaları arasındadır.
Oğmaç Çorbası: Isparta’nın meşhur yemeklerinden biri olan oğmaç çorbası domates, soğan, tereyağı, salça ve çeşitli baharatlarla yapılan başlangıç yemeklerinden bir tanesi.
Banak: Isparta mutfağının en bilinen et yemeklerinden olan banak yemeği genellikle geniş aile toplantılarında pişiriliyor. Kuzu, koyun ya da dana eti kullanılarak yapılan yemek, pidelerin üzerine konularak servis ediliyor.
Fırın Kebap: Isparta’da kebapçılarda görebileceğiniz ilk yemeklerden biri olan fırın kebap, nisan, mayıs ayında süt kuzusu, haziran sonunda oğlak ve eylül ayında erkeç etinden hazırlanıyor. Yemeğin en önemli özelliği şişe takılarak 3 ya da 4 saat pişirilmesi.
Tatar mantısı: Isparta’da tatmanız gereken bir diğer lezzet olan tatar mantısı iç harcı ve kapanış şekli bakımından diğer mantılardan ayrılıyor. Genellikle patatesli harç ile kapatılan mantı, kıymalı iç harçla da kapatılabiliyor.
Kiraz reçeli: Isparta’nın hoş lezzetlerinden biri olan kiraz reçeli, çekirdekleri ayıklanmış kirazların şeker ile pişirilmesiyle hazırlanıyor.
Mersin
Tantuni: Mersin denince ilk akla gelen yiyecek olan tantuni sadece Mersin’in değil Türkiye’nin en bilinen lezzetlerinden bir tanesi. Ortası çukur özel bir saçta sotelenen et lavaş ya da ekmek arasında servis edilir.
Batırık: Mercimek köftesi olarak da bilinen yemeğin ana maddesi ince bulgur. İçerisine fıstık, susam ve az miktarda tahin de konularak yapılan yemek Mersin’de yenilmesi gereken yemeklerin başında geliyor.
Cezerye: Mersin’in en bilinen tatlarından biri olan cezerye, ana maddesi olan havucun yanına karanfil, zerdeçal, tarçın, zencefil, Antep fıstığı ve ceviz konularak yapılıyor.
Babagannuş: Mersin’in Tarsus ilçesinde yapılan patlıcanlı bir meze olan babagannuş, Mersin’de tatmanız gereken mezelerin başında geliyor.
Silifke yoğurdu: Silifke’nin türkülere konu olan yoğurdu, Toros dağlarındaki yörüklerin çiğ tanesinden mayalayıp ürettiği yoğurt son dönemlerde oldukça popüler.
Anamur muzu: Akdeniz bölgesinde yetişen ve Anamur muzu olarak tüm Türkiye’de tüketilen muz Akdeniz bölgesinin meyve ticaretinde ilk sıralarda bulunuyor.
Osmaniye
Etli Kömbe: Diğer adı etli kıyma yemeği olan etli kömbe yemeğinin yapımı oldukça zahmetli olup, Osmaniye yemek kültürünün temelini oluşturmaktadır.
Bazlama: Akdeniz’de sıklıkla tüketilen bir ekmek çeşidi olan bazlama, özellikle kahvaltıda sıcak tüketilir.
Tutmaç çorbası: Diğer adı Lebeniye çorbası olan yemek yoğurttan yapılır. Köy tereyağında kızdırılmış nane ile servis edilir.
Bayram kömbesi: Osmaniye’de özellikle ramazan bayramlarında hazırlanan bayram kömbesi, gelen talebe göre bayram dönemi dışındaki tarihlerde de hazırlanabilmektedir.
Zorkun tava: Osmaniye’de sıklıkla hazırlanan zorkun tava, kuzu kuşbaşı, domates, sarımsak ve yeşilbiber kullanılarak hazırlanmaktadır.
Nar ekşisi şerbeti: Osmaniye’nin simgesi haline gelmiş olan nar ekşisi şerbeti, ekşi nara şeker ve su katılarak hazırlanıyor ve soğuk tüketilmesi tavsiye ediliyor.